Yordamlar

Bir ortamın koşullarını, töresini, gündelik yaşamını bilir.

Kır yordamıKırda yaşamı ve Sürek töresini bilir.

Kent yordamıKentte, eksorbiste ve köylerde gündelik yaşamı bilir, hayatta kalabilir.

Tüten yordamıTüteni bilir ve sezer, yozları tanır.

Yeraltı yordamıYeraltı katlarının tuhaflıklarına alışkındır. Mağaraları ve benzeri doğal kapalı yerleri tanır.

Dağ yordamıDağlık bölgelerde gündelik yaşamı sürdürebilir. Aratri geleneklerine hakimdir.

Deniz yordamıDenizde, kıyıda ve adalarda gündelik yaşamı sürdürebilir. Tekne kullanabilir. Vesi geleneklerine hakimdir.

Ören yordamıEski Ilgana tarihini ve olaylarını anlamaya başlar. Örenlerde ve çevresinde neler yaşanabileceğini bilir.

Kişi, bir Yordamın ilk evrelerine ulaşmış olsa bile, daha yukarı evredeki bir yetiyi kullanmak isterse, ham değeri yoklar.

Örneğin...

Kentin adalarına sızmak için tekneciler altın pul istedilerdi.

Bizim Ağıtayoğlu biraz Dormanca öğrendiydi ya, kentte kim kimdir azıcık da bilir olduğu gibi (Kent Yordamı 1. evre), bu işi kumar masasında çözeriz dedi. İyi de boyaşık oynardı atası dirilesi, ne dediğini bilir sandık, peşinden girdik eksorbisteki bir batakhaneye.

Uğursuzu, köksüzü doluşmuş, oturdu seninki masalarına. Meğer kumar dedikleri işin hilesini hurdasını öğrenmek apayrı bir işmiş, öyle tamam öğrendimle olmazmış (Kent Yordamı 2 gerekiyor). İki Dormanca laf belleyip, biraz da şunu bunu öğrendim demek yetmedi elbet (ham değer=AKIL+1 ÷ 2).

Oynadı, debelendi derken, avcumuzda biriken pulu zaten kaybetti ya, biz oradan nasıl çıktık, sırtımızdaki abaları nasıl tuttuk, ben ona bile hala şaşarım.

Genel Bilgi

Söz konusu ortamın önemli yerlerini, yollarını, kuytularını, neresinde genellikle kimin ya da ne tür yaratıkların bulunduğunu bilir.

O ortamda yönünü kolay bulur.

Oyuncu bilmiyor olsa bile, Yordam yoklaması tutarsa, bu temel konulardaki bilgilerini tazelemesini Öykücüden isteyebilir.

Dil Bilme

Bu ortamda yaygın konuşulan dili gündelik konuşabilir ve anlayabilir.

Eğer bu dil anadili değilse, konuşması pek akıcı değildir ve o dili okuyup yazabilenler de, ana dili olanlar da bunu sezebilirler.

Okuma Yazma

Orada konuşulan dilde okuyup yazmayı bilir.

Ana dili değilse bile, konuşmasında bu pek belli olmamaya başlar. Akıcı ve rahat konuşabilir, şarkıları, şiirleri anlayabilir.

Barınma

Yiyecek, su ve konmaya uygun alanları bulabilir.

Bir topluluktaki herkes ayrı ayrı yordam yoklamaz. En yüksek Yordam yoklanır ama diğerleri yardım edebilirler.

Barınma yoklamak 1 çağ sürer.

---

Barınma

İlgili Yordam (her 5 kişi başına -1 yığar)

• Tutturursa: Yeterli yiyecek ve suyu edinirler. Rahat uyuyabilecekleri, güvenli bir yer bulurlar (yaralılar düzgün bakım görebilir). Ayrıca, her 2 başarı payı başına bir kişiyi seçer. Bu kişiler ertesi gün bir yoklamasını yeniden atma hakkı kazanır.
• Tutturamazsa: Başarısızlık payına göre, aşağıdaki kuralları uygular (bunlar yığılır).
• Coşarsa: Barındırdığı kişiler, ertesi gün bir yoklamalarını 1 artırırlar.
• Çuvallarsa: Barındırdığı kişiler, aşağıdaki sıkıntılara ek olarak, ertesi gün tüm yoklamalarını 1 eksiltirler.

• 1 pay
  Barınacak yer ve su buldu ama yeterli yiyecek bulamadı ve yanlarında yiyecek yoksa aç kaldılar
• 2 pay
  Yeterli su da bulamadı ve yanlarında su yoksa, susuz kaldılar
• 3 pay
  Rahatsız bir yerde barındılar. Düzgün bakım göremediler ve uykusuz da kaldılar
• 4 pay
  Sağlıksız koşullarda barındılar ve hastalandılar.

---

Yaratıkları Tanıma

Yordam yoklayarak, ortamdaki yaratıklar hakkında öykücüden bilgi isteyebilir.

---

Yaratık Tanıma

İlgili Yordam

• Tutturursa: Başarı payına göre aşağıdaki ayrıntıları öğrenir (her evre, öncekileri de içerir).
• Tutturamazsa: Bir şey hatırlayamaz.
• Coşarsa: O yaratık türüyle ilgili her şeyi öğrenir. Ayrıca, öykücü özel değişiklikler yaptıysa bunları da fark eder.
• Çuvallarsa: Öykücü uygun gördüğü bilgileri yanlış verir.

• 0-1 pay
  Yaratığın neyle ünlü olduğunu, en bilinen saldırı biçimini ve tarzını öğrenir ama sayısal bilgi edinemez.
• 2-3 pay
  Yaratığın sayısal değerlerini (Temel ve Bağıl Özellikleri, Tepkisi, Canı vb.), ortalama üstünlüklerini ve kısıtlamalarını öğrenir.
• 4-5 pay
  Yaratığın kendine özgü üstünlüklerinden ya da kısıtlamalarından birini öğrenir. (öykücü seçer)
• 6+ pay
  Yaratıkla ilgili neredeyse her şeyi öğrenir (öykücü seçer).

---

Tartışmalı

Bunlar son kurallar değiller. Gerçek kural, her yaratığın altında, Yordam yoklaması başarı payına göre ne öğreneceğinin ayrıca yazması biçiminde olacak. Şimdilik, göz kararı için bu kural tutuluyor.

İnsan Tanıma

O ortamın insanlarını tanır, değer yargılarını, geleneklerini bilir. Kişileri tanımıyor olsa bile aralarına karışabilir.

Yordam tutturabilirse, bir nesnenin ya da hizmetin söz konusu ortamda ne kadar değerli olduğunu, karşılığında nasıl bir şey yapılması ya da verilmesi gerektiğini kestirebilir.

---

Nabız Yoklama

Yordam (öykücü gizli atar)

• Tutturursa: En çok konuşulan konuların ne olduğunu öğrenir, bunlarla ilgili yüzeysel bilgi alır. Başarı payı 4'ten büyükse, ayrıntıların da çoğunu öğrenir.
• Tutturamazsa: Havadan sudan haberler dışında pek bilgi toplayamaz. Öykücü uygun görürse yanlış haber alabilir.
• Coşarsa: Yerel dedikoduların tümünü öğrendiği gibi, belli bir konuyla ilgileniyorsa, önemli ayrıntılar da öğrenir. Ayrıca, o ortamda birkaç gün boyunca Duruşlu üstünlüğünü 1 üst evrede sayar.
• Çuvallarsa: O ortamda birkaç gün boyunca sevimsiz sayılır.

Nabız yoklama doğrudan yan karakterlerle konuşmak biçiminde canlandırılmaz, kahramanın bir süre sağda solda dolanmasını ve farklı kişilerden gündelik önemli olaylar ve haberler konusunda yüzeysel bilgi almasını sağlar.

---

Tarih Bilme

Söz konusu ortamın (coğrafya, boy, kent vb.) tarihi hakkında bilgi sahibidir ve genel konuları yoklayarak anımsayabilir.

Anımsamak istediği konu çok ayrıntılı ise 2 eksiltir.

Kılavuzluk

Söz konusu ortamda Algı ve Gizlilik yoklarken 4z atar.

O ortamdaki yolculukları daha rahat ve güvenli kılar.

Başkalarının da o ortamda gizlenmesini sağlayabilir. Ancak birlikte gizlendiği kişi ve binek sayısınca eksiltir. Bu biçimde gizlenmiş topluluklar, gizlenme kurallarına bağlı değildir. Hareket edemez, pusu atamazlar.

Kılavuzun Yordam bilgisiyle rakibin Algısı kıyaslanır.

Eksik

yolculuk konusunda bir şeyler eklemek lazım. --Özgür 14.33, 6 Haziran 2020 (+03)

Ciğer Okuma

Söz konusu töreden bir yaratığın (insan, hayvan, yoz, ruh, çarpık vb.) nasıl düşündüğünü, aklından ne geçtiğini, o anda yalan söyleyip söylemediğini sezebilir.

Ciğer Okuma, AKIL ile kıyaslanır (öykücü gizli atar) ve Ciğer Okuyan kıyası geçerse, karşısındaki yaratığın niyetini kestirebilir, yalanını çıkarabilir ya da neye gerek duyduğunu anlayabilir.

Ayrıca; bir çatışma başlarken eğer karşısındakini önceden görebildiyse ve Ciğerini Okuyabildiyse, Tepkisini 1z artırır.

İz Sürme

---

İz Sürme

Yordam ± [aşağıdaki koşullar]

• Tutturursa: Ortamdaki izleri ayırt eder. Aradığı bir iz varsa ucunu yakalar ve koşullar değişene dek bunu sürebilir. Özellikle bir iz aramıyorsa bile olup bitenleri anlayabilir.
• Tutturamazsa: İzleri süremez.
• Coşarsa: Bütün ayrıntıları okur. O izi asla kaybetmez.
• Çuvallarsa: İzleri yanlış okur.

• Birden çok kişi izleniyorsa, her iki kişi başına yoklama 1 artar.
• İzin üzerinden geçen her gün yoklamayı 1 eksiltir.
• İzin üzerinden geçen her yeni iz, yoklamayı 1 eksiltir.
• Taraflardan biri izleri silmeye uğraşıyorsa, izleyenle izlenenin Yordamları kıyaslanır.

İz sürme yoklaması sürekli tekrarlanmaz. Koşullarda değişiklik oldukça (zemin değişimi, izlediği kişinin farklı bir şey yaptığı yerler vb.) dönüm noktalarında yeniden yoklanır.

---

Tuzak

İlgili ortamda kolay bulunabilen malzemeleri kullanarak çeşitli amaçlarla tuzaklar kurabilir ya da kurulmuş tuzakları bozabilir.

Tuzak kurmak isteyen kişi, nasıl bir tuzak kurmak istediğini betimler ve tuzağa biri düşünce ne olmasını istediğini anlatır.

Öykücü, özelliklerine göre tuzağın zorluk derecesini aşağıdaki çizelgeden belirler. Oyuncu, bu zorluk derecesi sayısınca eksilterek Yordam yoklar. Öykücü, başarı payını kenara yazar. Tuzağa düşecek olan kişi, yoklamasını bu sayıca eksiltir.

Göz kararı tuzak zorlukları (bunlar yığılır):

Tuzağın etkisi	Zorluk
Hasar verme (1z hasar başına)	+1
Zırh delici	+1
Sendeletme	+2
Korkutma	+2
Sesle ya da benzeri biçimde tuzağı kuranı uyarma	+1
Etkilemek istediği kişi ya da 5 adımlık yarıçap başına	+1
Tuzağa düşenin yoklamalarını eksiltmek (1 çağ)	+Eksilecek sayı
Tuzağı gizlemek için ayrıca özen gösterme (düşecek olan da bu sayıda eksiltir)	+0-4 arası (oyuncu seçer).

Tuzak kurmak da bozmak da ortalama bir sahne sürer. Ancak, süresi özellikle önemliyse (örneğin çatışma ortamındaysa);

• Kurma Süresi
  Tuzağın zorluğu x 2 sayısınca el sürer.
• Bozma Süresi
  Tuzağın zorluğu + 2 sayısınca el sürer.

Örneğin...

Dungangalar peşimizi bütün gün bırakmayınca, Algır Alp tuzağa soyundu. Uyanık olur canına yandığım, tuzağa çekmesi de zordur ya, dinler mi?

Bize kayaları ittirdi, kendisi birkaç ciridi yay gibi gererek altlarına dizdi. Dediğine göre, yoz tuzağa basınca hem ciritler fırlayıp hasar vuracaktı (2z hasar; +2 zorluk), hem kayalar yuvarlanıp sendeletecekti (+2), hem de bir ıslıklı ok salıp, bize haber edecekti (+1).

Düşmezler bu tuzağa, olacak iş midir, abarttın (+5 zorluk) dedik ama atası uyansın, kurmayı becerdi tuzağı. Biz o ıslığı filan duymadık ama dunganga da görmedik.

Tuzağa mı düştüler, yoksa izimizi kaybettiler de o yüzden mi gelmediler ben bilmem. Bildiğim, biz o geceden sağ salim kurtulduk, kut ala.

Yordamlararası İlişkiler

Eksik

Tüm yordamların birbiriyle ilişkileri, kır-kent ayrımı, örenler konusu, deniz neresidir vb. konular burada açıklanacak ve her yordam buradan çekecek. Özgür 14.31, 5 Haziran 2020 (+03)

Bir yordamda bir şeyi biliyorsa, başka bir yerde eksilterek aynı şeyi deneyebilme konusu da var.

Yaban

Ilgana'da orman ve çöllerde kalabalık insan toplulukları yaşamaz. Dolayısıyla, buraların tam anlamıyla yordamı yoktur. Böyle yerlere "yaban" denir. Kır tanımı, Süreklerin konduğu yerler ve çevresi anlamına gelir.

Bir yörede Süreklerin konduğu yerler olduğu gibi, yaban bölgeler de olabilir. Örneğin Alaparlar ve Devşen gibi yörelerde Sürekler kondukları halde, yüzölçümünün ciddi bir bölümü yaban sayılabilir.

Öte yandan, çöller, ormanlar gibi yabancı ortamlarda bile, kır insanının tanıdık hissedeceği ortamlar bulunur.

Böyle durumlarda öykücü kır yordamının yoklanabileceği kararı verebilir. Ancak yabanda Kır yordamı yoklanmasına izin verecekse, bunu 2-4 arası eksiltmelidir.

Kent

Kırın nerede bittiği, kentin nerede başladığı ve bunların coğrafi ve düşünsel farkları konusundaki tartışma, Ilgana masal dünyasının var olma nedenidir.

Bu nedenle, öykücü bu gibi tartışmalar ve anlaşmazlıklar ortaya çıktıkça, bunları sorun olarak değil, Ilgana dünyasının temel çelişkileri olarak algılamalı ve bu tartışmalardan kaçınmak yerine, izin vermelidir.

Kentlerin 1-2 günlük çevresinde bulunan ama sur içinde kalmayan bölgelere "eksorbis" denir. Buralarda köyler, tarlalar, madenler vb. kentin destek birimleri bulunur ama ortam tam anlamıyla kent değildir.

Köylerin dışında iz sürme, barınma, genel bilgi ve benzeri durumlarda yoklanır. Ayrıca, sığıntı obalarındaki insan ilişkileri de kır yordamına girer.

Köylerin yakın çevresinde, tarla ve madenlerde toplumsal iletişim konularında yoklanır.

Temel kavramlar çoğu kent için aynı olsa da, özel yasalar, kurallar, alışkanlıklar ve tavırlar kentten kente değişebilir.

Yordamını bildiği kentin dışındaki bir kentte, bütünüyle o kente özgü bir durum söz konusu olursa, Kent Yordamını 2 eksiltir.

Kent Yordamı, eski kentler ile ilgili konularda yoklanmaz. Buralar hakkında kimsenin "yordam" sayılacak düzeyde bilgisi yoktur.

Deniz

Anakaraların kıyılarında denize 1 çağ uzakta ve bütün adalarda iz sürme, barınma, genel bilgi vb. durumlarda Deniz Yordamı yoklanır. Bu kurallarda "kıyı" olarak tanımlanan yerler de, denize ok eriminde olan yerlerdir.

Denize yakın olmalasalar bile, Vesilerle ve deniz yaratıklarıyla iletişim konularında (tavlama, ağız arama, ciğer okuma vb.) Deniz Yordamı yoklanır.

Dorman kentlerinin eksorbislerindeki köyler, deniz kenarında olsalar bile, her bakımdan Kent Yordamı kurallarına bağlıdır.

Tüten

Tüten değişkendir.

Coğrafya ne olursa olsun tüten yordamı daha iyidir

Tütene yakın konmak zorunda olan sürgün çalık obalarıyla ve yoz avcılarıyla iletişim kurarken tavlama için de Tüten Yordamı yoklanır.

Örenler

asdasd

Dağ

Ilgana'nın bazı yöreleri, Sürekler konduğu halde, kır değil dağ sayılırlar. Alaparlar ve Dumlukoyak bunlara örnektir.

Buralarda konan boylar, o yıl en çok sıkıntı çeken boylardır. Yüksek yaylalarda ve dağların eteklerindeki ovalıklarda yerleşmeye çalışırlar. Böyle yıllarda o boyların erenlerine çok iş düşer, ayrıca Dağ Yordamı bilen gezgin serüvencilerden de sıklıkla yardım alırlar.

Bazı kentlerin eksorbisleri kimi yerlerde dağlık alanlar içerir. Buralarda yerleşimlere uzak (1-2 çağ) yerlerde Dağ Yordamı geçerlidir. Dorman kentlerine bağlı köyler ve yakın çevreleri, dağlık alanlarda olsalar bile, her bakımdan Kent Yordamı kurallarına bağlıdır.

Yeraltı

Mağaralar ve benzeri yerlerde hep bu öne çıkar, coğrafyadan önce